Een tweede leven voor dons

Ducky Dons uit Ermelo heeft zijn zaken qua duurzaamheid al lange tijd goed op orde. Het Nederlandse eendendons is traceerbaar tot aan de boerderij. Het bedrijf gebruikt biologisch en duurzaam geproduceerd katoen. De polyester vullingen zijn voor een groot deel afkomstig van gerecyclede PET-flessen. Meer dan 70 procent van de gebruikte energie in het productieproces komt van zonnepanelen op het dak.
De broers Nick (33) en Roel (34) van Nieuwenhuizen, de derde generatie in het familiebedrijf, vroegen zich echter af wat er gebeurt met de dekbedden en kussens nadat ze worden weggedaan, als de consument ze vervangen door nieuwe exemplaren. In de verbrandingsoven, bleek het antwoord op die vraag te zijn.

Ambities
Dat antwoord paste niet bij de ambities van de twee broers. ‘We hebben daarom 2,5 jaar geleden een eigen inzamel- en recyclingsysteem voor afgedankte donzen dekbedden en hoofdkussens ontplooid, genaamd Donsretour’, zegt Nick. Een uniek proces: ‘De recycling van donzen dekbedden bestond nog niet in Nederland.’
Ducky Dons heeft in samenwerking met textielinzamelaars (o.a. Sympany en Restore), kringloopwinkels en met ruim honderd winkeliers in het eigen dealernetwerk snel een landelijk dekkend netwerk opgetuigd. Ze haalden er tot eind oktober vorig jaar al 233.232 kilo dekbedden en kussens op, waarvan 35.791 kilo Nederlands textiel.
Nick geeft toe dat het dons ook enigszins tot hun eigen verbazing goed te hergebruiken is. ‘Dons is een losse vulling die constant opgeschud kan worden en zijn eigen vorm terugkrijgt nadat het samengeperst of nat is geweest. Daardoor is het dons in oude dekbedden en hoofdkussens vaak nog in uitstekende staat, terwijl de hoes allang versleten is.’

Wassen, drogen en steriliseren
Elk dekbed wordt bij binnenkomst opengesneden en beoordeeld of het dons en de veren nog intact zijn. Het goede dons en veren wordt gewassen, gedroogd en gesteriliseerd. De sorteermachine scheidt het dons en de veren door middel van lucht. Met behulp van zeeftrommels worden de laatste gebroken bestanddelen gefilterd. 85 procent van het dons en de veren is na dit proces herbruikbaar. Het restant wordt verwerkt tot verenmeel als bestandsdeel van organische meststoffen voor land- en tuinbouw. Het leverde tot dezelfde peildatum al 120.552 kilo gerecyclede dons op.

Scepsis
De broers merkten dat het succes van nu niet vanzelf kwam. Er heerste bij consumenten en dealers vooraf enige scepsis, vertelt Nick. ‘Gerecycled dons werd gezien als negatief en laagwaardig. Dat is een misconceptie. Gerecycled dons is in de basis zelfs schoner dan nieuw dons. Nieuw dons is een dierlijk bijproduct dat grondig gereinigd moet worden, dat is bij gerecycled dons al gebeurd. Ook doet de isolatiewaarde van gerecycled dons niet onder voor nieuw dons. Dat moeten we de klanten en onze dealers dus vertellen. We hebben verschillende artikelen geschreven over het proces; dat dekbedden anders worden verbrand, dat de kwaliteit niet onder doet voor nieuw. We hebben nieuwsbrieven en folders gemaakt, onze dealers uitgenodigd en key accounts benaderd via onze buitendienst.’

Het voortouw nemen
Maar dat, zegt Nick, hoort ook bij ondernemen. ‘We zijn gewoon begonnen, zonder dat er vraag was. Als de recycling eenmaal staat, zie je dat het op gang komt. De ene klant komt en daarna volgt de volgende. Dat is ondernemerschap. Er moeten bedrijven zijn die het voortouw nemen, ook als er nog geen schaalvoordelen zijn of vraag naar is. Daarom werken we stapsgewijs naar duurzaamheid toe. We streven naar een volledig circulaire bedrijfsvoering in 2030, waarbij afval dus tot het verleden hoort. Voor onze producten zullen we uitsluitend bestaande en hernieuwbare grondstoffen gebruiken, die wij aan het einde van hun levensduur weer inzamelen en opnieuw hergebruiken of recyclen.’

Kosten en baten
‘De kosten gaan hierbij voor de baat uit’, vervolgt Nick. ‘Gerecycled dons is nog duurder, omdat het arbeidsintensiever is en we flink moeten opschalen. We proberen het wel toegankelijk te houden en trachten dezelfde prijs te hanteren voor nieuw dons. Gelukkig zijn we een familiebedrijf en hoeven de investeringen niet in een jaar terug te verdienen. We zijn altijd bezig met duurzaamheid en ons zeer bewust van onze impact op het milieu, ook als consument. Het is een passie; winstgevend zijn én iets toevoegen aan de wereld. Dat vind ik een mooie manier van ondernemen. Het zit in ons DNA, daarom werkt dit zo goed.’